Het doel van het veiligheidsbeleid binnen CGN is dat iedereen zich veilig weet op elke plek binnen ons gemeenteleven, in het bijzonder de kinderen en jongeren. Dit vraagt om continue aandacht en een open mind om onszelf te verbeteren op dit vlak.
CGN heeft een ondersteuningsteam dat beleid ontwikkelt en uitvoert op het gebied van sociale veiligheid binnen het gemeenteleven. Sinds 2002 beschikt CGN over een beleidsplan met een protocol om adequaat te kunnen reageren bij signalen van onveiligheid, zoals vermoedens van kindermishandeling of ander grensoverschrijdend gedrag. Dit beleidsplan is opgesteld in samenwerking met onder andere Stichting Veilig Thuis en bureau Jeugdzorg. Het is van tijd tot tijd geactualiseerd en wordt met regelmaat onder de aandacht gebracht bij onder andere ouders en kinder- en jongerenwerkers.
Lees ook: Kinderen en jongeren
Ondersteuningsteam voor sociale veiligheid
We spreken met Siemen (34) en Jelte (27), die beiden deel uitmaken van het CGN-ondersteuningsteam. In het dagelijks leven is Siemen werkzaam in de jeugdzorg, waar hij met hart en ziel werkt met jongeren die een extra ondersteuningsbehoefte hebben.
Siemen: “Als je van dichtbij ziet dat het deze jongeren lukt om zich positief te ontwikkelen, dan geeft dat enorm veel voldoening. Je gunt alle kinderen en jongeren een onbezorgde, positieve start van hun leven. Daar zet ik me ook binnen CGN graag voor in. We staan op de bres voor onze kinderen en jongeren! We willen hen weerbaar maken en waar nodig beschermen. We zijn ons ervan bewust dat we middenin een maatschappij staan waar kinderen en jongeren aan allerlei beïnvloedingen onderhevig zijn, ook negatieve invloeden. Het is daarom noodzakelijk om alert te zijn als het gaat om hun veiligheid.”
“We willen onze kinderen en jongeren weerbaar maken en waar nodig beschermen.”
Jelte: “In mijn vrije tijd onderneem ik veel met jongeren binnen CGN. Ik voel me er verantwoordelijk voor om me te verdiepen in sociale veiligheid en dit onder de aandacht te brengen. Als geloofsgemeenschap met veel opgroeiende kinderen en jongeren is optimaal beleid en een proactieve inzet nodig als het gaat om hun veiligheid. Een protocol is immers niet bedoeld als een mooi document op de website, maar het moet actueel zijn en effectief ingezet kunnen worden waar het nodig is.”
Jelte vindt het belangrijk om de maatschappelijke ontwikkelingen op het gebied van kinder- en jeugdzorg te volgen. “Cijfers uit recente onderzoeken[1] laten zien dat een veilig klimaat voor kinderen en jongeren in Nederland absoluut geen vanzelfsprekendheid is. Ondanks de inzet van de hulpverlening en de politieke maatregelen in de afgelopen jaren, komen kindermishandeling en huiselijk geweld nog steeds schrikbarend veel voor in alle lagen van de samenleving. Per januari 2019 heeft de overheid de Wet Meldcode[2] aangepast, met als doel dat professionals beter en minder vrijblijvend met elkaar gaan samenwerken. Een vrijwilligersorganisatie als CGN is niet verplicht is om de Meldcode als protocol te hanteren. We zien dit echter als een nuttig instrument om ons veiligheidsbeleid verder te professionaliseren.”
Hoe geeft CGN vorm aan haar veiligheidsbeleid?
Siemen: “Het CGN-ondersteuningsteam dat zich richt op veiligheid bestaat uit personen die vanuit verschillende achtergronden affiniteit hebben met dit onderwerp. Het beleid dat we op landelijk niveau in samenwerking met professionals ontwikkelen, wordt door betrokken ‘ambassadeurs’ geïmplementeerd in de lokale gemeenten. Deze lokale contactpersonen geven op hun beurt nuttige terugkoppeling en input aan het landelijke team.
“We willen een omgeving creëren waar kinder- en jongerenwerkers een goed voorbeeld zijn en waar een veilig klimaat de norm is.”
Onze kinder- en jongerenwerkers (mentoren) en personen die pastorale zorg bieden moeten toegerust zijn met tenminste basiskennis en praktische handvatten. Daarom geven we voorlichting en trainingen aan mentoren en ouders. Daarnaast hebben we praktische preventiemaatregelen doorgevoerd, zoals het opstellen van een Risico-inventarisatie voor activiteiten, het aanvragen van een VOG voor iedere kinder- en jeugdwerker en het laten ondertekenen van een Eigen Verklaring. In deze Eigen Verklaring legt de vrijwilliger een verklaring af over zijn eigen verleden en over zijn bereidheid om zich in te zetten voor het preventiebeleid.”
Lees ook: Mentor: een herder zijn voor jongeren
Werken aan bewustwording
Siemen: “Bij de inspanningen voor sociale veiligheid bij alles wat we vanuit CGN en vereniging Active organiseren, werken we eraan dat onze mentoren goede kennis hebben van signalen van kindermishandeling of ander grensoverschrijdend gedrag. Zij moeten weten hoe zij moeten handelen bij vermoedens hiervan. Het doel is allereerst dat deze maatregelen bijdragen aan de bewustwording, en aan een houding van nultolerantie.
We willen een omgeving creëren waar kinder- en jongerenwerkers een goed voorbeeld zijn en waar een veilig klimaat de norm is. Waar een ieder toegerust is voor zijn belangrijke taak, in een cultuur van openheid waar het normaal is om elkaar feedback te geven en te attenderen op risico’s.”
De wens van CGN is dat deze aandacht voor sociale veiligheid ook een positieve invloed heeft op de veiligheid thuis en op bewustwording in de privé situatie, waar uiteraard de ouders de verantwoordelijkheid hebben voor de veiligheid van hun kinderen.
Lees ook: Rechten van het kind
Leren van kennis en expertise van professionals
Bij het vormgeven van haar preventiebeleid maakt CGN graag gebruik van de kennis en expertise van professionals die werkzaam zijn in dit veld. Siemen en Jelte vinden dat iedere organisatie die zich inzet voor kinderen en jongeren ernaar moet streven om ‘de beste van de klas’ te zijn als het gaat om sociale veiligheid. Onlangs hebben ze voor CGN deelgenomen aan de 6-daagse opleiding “Regisseur huiselijk geweld en kindermishandeling” van het SBO – een opleiding die professionals zoals onderwijsinstellingen, centra voor Jeugd en Gezin en stichtingen op het gebied van jeugdzorg traint in hun rol bij het voorkomen van en ingrijpen bij huiselijk geweld en kindermishandeling.
Effectief samenwerken bij een hulpvraag
Siemen: “Tijdens de opleiding hebben we de belangrijkste hulpverlenende instanties in het Nederlandse zorgveld beter leren kennen, zoals Veilig Thuis, Veiligheidshuizen en de Raad voor de Kinderbescherming. We hebben een duidelijk beeld gekregen van de taakverdelingen in het zorgveld, met welke juridische kaders ze werken, en ook hoe deze organisaties zich verhouden tot een christelijke vrijwilligersorganisatie zoals CGN. De docenten benadrukten hoe cruciaal het is dat de professionals vanuit hun eigen rol en invalshoek effectief samenwerken bij een hulpvraag.”
Nieuwe inzichten
Jelte: “Een belangrijke trendwijziging in het hele zorgveld is dat contact opnemen met hulpverlenende instanties niet pas hoeft als je ervan overtuigd bent dat er sprake is van een onveilige situatie. Het is mogelijk om laagdrempelig en in een vroeg stadium contact te zoeken met Veilig Thuis voor overleg en advies. Veilig Thuis moedigde dit tijdens de opleiding ook aan: te vroeg aan de bel trekken kan eigenlijk niet. Een concreet instrument dat we daarbij willen gaan inzetten is het Afwegingskader[3] in de Meldcode, een stappenplan dat houvast biedt bij het maken van een afweging bij vermoedens van onveiligheid”.
“Vanuit het ondersteuningsteam zullen we de interne vertrouwenspersonen beter gaan toerusten en ondersteunen, zodat zij hun belangrijke werk goed kunnen uitvoeren.”
Verder met de huidige koers
Siemen: “Tijdens de opleiding kregen we positieve reacties op de maatregelen die we als geloofsgemeenschap tot dit moment hebben doorgevoerd. Met de koers van ons beleid zitten we zeker in de goede richting! Er valt ook nog terrein te winnen en we gaan aan het werk om ons veiligheidsbeleid verder te ontwikkelen. Dan denk ik met name aan het duidelijker formuleren hoe we slagvaardig met elkaar willen samenwerken, zowel intern, als met externe organisaties. Ieder vanuit zijn eigen rol en expertise. Voor ons als vrijwilligersorganisatie is het daarbij ook belangrijk om nog duidelijker te kunnen aangeven waar pastorale zorg door vrijwilligers alleen niet meer toereikend is, en overgaat naar, of samengaat met professionele zorg.
Vanuit het ondersteuningsteam zullen we de interne vertrouwenspersonen beter gaan toerusten en ondersteunen, zodat zij hun belangrijke werk goed kunnen uitvoeren. Zo is het bijvoorbeeld essentieel dat wanneer zij advies vragen bij Veilig Thuis, zij de hulpvraag zorgvuldig, feitelijk onderbouwd en zo compleet mogelijk formuleren. Duidelijke kaders helpen daarbij.”
Siemen en Jelte gaan samen met het ondersteuningsteam aan de slag met het “huiswerk” dat ze hebben gekregen tijdens de opleiding. Als geloofsgemeenschap zijn we dankbaar voor deze en andere bevlogen vrijwilligers die op de bres staan voor het creëren van een veilige omgeving, speciaal voor onze kinderen en jongeren.
[1] Boom, A. ten, Wittebrood, K.(2019). De prevalentie van huiselijk geweld en kindermishandeling in Nederland. WODC. https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2019/02/05/de-prevalentie-van-huiselijk-geweld-en-kindermishandeling-in-nederland
[2] Rijksoverheid (2019). Meldcode Huiselijk geweld en kindermishandeling. Geraadpleegd op 25 juni 2019 van https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/huiselijk-geweld/meldcode
[3] Rijksoverheid (2018). Het afwegingskader in de Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2018/07/02/het-afwegingskader-in-de-meldcode-huiselijk-geweld-en-kindermishandeling