Vrijheid van religie en levensovertuiging – dus voor iedereen

OpenDoors heeft deze maand een alarmerende ranglijst gepubliceerd die zij jaarlijks opstelt van de 50 landen waar christenvervolging het meest voorkomt. Dit doet ons natuurlijk veel. En als het zo gesteld is met christenvervolging weten we dat tegelijk ook andere mensenrechten geschonden worden en dat ook niet-christenen behoefte zullen hebben om de noodklok te luiden.

Wij als christenen, maar ook niet-christenen, kunnen intens dankbaar zijn dat de vrijheid van godsdienst als een prioriteit is benoemd door onze overheid en dat hier door overheid en andere organisaties werk van wordt gemaakt. Sinds de zomer van 2019 heeft Nederland bijvoorbeeld in navolging van andere landen een Speciaal gezant voor religie en levensovertuiging die zich inzet voor de bescherming van het recht op godsdienstvrijheid van zowel gelovigen als niet gelovigen in het buitenland. Die vrijheid is niet vanzelfsprekend, ook niet in ons eigen land.

Essentie van tolerantie

Ik realiseer me dat er een neiging bestaat alleen of vooral op te komen voor je eigen vrijheid en rechten – als christen begin je dan vooral over godsdienstvrijheid wanneer je het gevoel krijgt dat je eigen vrijheid in het gedrang komt. Terwijl de vrijheden die onze grondrechten bieden het best verdedigd en bewaard blijven wanneer iedereen ook opkomt voor diezelfde vrijheid voor anderen die iets anders (of niets) willen geloven, want dat is de essentie van tolerantie.

Hiervoor pleitte ook de Amerikaanse ambassadeur voor religieuze vrijheid Sam Brownback; hij wil graag dat godsdienstvrijheid van onder uit de samenleving wordt gedragen: “We willen dat de verschillende religies voor elkaars vrijheid van godsdienst staan.”

Een christen kan daarin het goede voorbeeld geven. De Bijbel steunt het grondrecht op vrijheid van godsdienst, die vrijheid past bij de Bijbelse visie op de vrije wil van ieder mens. De apostel Paulus, die een heel aantal brieven in het Nieuwe Testament van de Bijbel heeft geschreven, beperkt zijn doelgroep nadrukkelijk tot wie behoefte hebben aan zijn boodschap en roept hen op anderen niet te oordelen. En hij schrijft bijvoorbeeld ook aan zijn doelgroep dat hijzelf niet heerst over hun geloof, en alleen maar een bijdrage wil leveren aan hun geluk.

Respect voor de vrije wil

Het respecteren van de vrije wil, het vrije geweten en de vrije gedachte is dus fundamenteel. Als je het daarmee eens bent, kun je ook respect opbrengen voor ieder mens die zijn eigen keuzes maakt met die vrije wil, en die zijn leven inricht naar zijn eigen overtuiging. Op die manier kunnen we in ons land in vrede naast elkaar leven. Daarbij kunnen we net zo dankbaar zijn voor het vangnet van wettelijke kaders die ervoor moeten zorgen dat de vrijheid van de een niet wordt misbruikt om inbreuk te maken op de vrijheden en rechten van een ander.

God zij dank leven wij in een land met vrijheid van levensovertuiging, dat ook bescherming biedt aan minderheden met een levensovertuiging die afwijkt van de meerderheid. Dit is een universeel recht, dus voor iedereen. Die vrijheid voor ieder mens vergt inzet van ieder mens. En dat begint bij mij. En iedere overheid zou zich hier maximaal voor moeten inzetten. Daarom bidden wij ook voor de overheden.