In het verslag over het landweekend in augustus vertelden we dat zo’n 300 jongeren van zeventien jaar en ouder bij elkaar kwamen rond het onderwerp ‘doelgericht werken in het kinder- en jeugdwerk’. Deze jongeren hebben zelf veel goede herinneringen aan hun kindertijd en willen nu op hun beurt zich graag inzetten voor een nieuwe generatie kinderen en jonge jeugd. Dat is veel dankbaarheid en respect waard.
Samen deelden we op die avond nuttige kaders voor dit werk. We hopen dat de deelnemers na deze avond de tijd nemen om verder na te denken over de onderwerpen die langskwamen en ze op de agenda zetten bij de voorbereidingen en evaluaties van het vrijwilligerswerk in hun regionale gemeente. Over die onderwerpen een korte samenvatting in dit artikel.
Wat willen we bereiken?
Dat is de vraag die we ons in elke leeftijdsfase in het leven van kinderen en tieners stellen als we doelgericht werken. Wij hebben er alles voor over dat onze jongeren later terug kunnen kijken op een kindertijd, vol met goede herinneringen.
Daarbij willen we ze waardevolle bagage meegeven die hun in hun verdere leven tot nut kan zijn, wat hun verdere persoonlijke keuzes ook mogen zijn.
Drie elementen
In het werken met jongeren binnen onze christelijke geloofsgemeenschap zien we drie hoofdelementen:
- geloofsopbouw
- werken
- actie en ontspanning
Als deze drie elementen elk tot hun recht komen in het jongerenwerk, dan is een basis gelegd waar iemand in zijn verdere leven veel profijt van kan hebben.
Geloofsopbouw, de verhalen en begrippen uit de Bijbel leren kennen, dat verwacht je vanzelfsprekend van een christelijke geloofsgemeenschap.
De Bijbel leert ons ook om met onze handen te werken en daarmee goede dingen te doen. Het heeft enorm veel positieve kanten als jongeren de gelegenheid krijgen met hun mogelijkheden verantwoordelijkheid te nemen en hun lichaam in te zetten voor iets wat positief is in plaats van verveling, zinloze of zelfs negatieve tijdsbesteding.
Actie en ontspanning is het derde element. De Bijbel staat vol met tradities van ontspanning en vrijetijdsbesteding. En plezier, feest, actie en ontspanning geven extra voldoening als je er zelf aan hebt bijgedragen en daarbij niet alleen aan jezelf hebt gedacht. Het grootste plezier zie je vaak op de gezichten van de jongeren wanneer zij zich tijdens een feestelijk evenement voor jongere kinderen inzetten.
Past dit voor een christen?
Bij dit alles geldt dat we ons willen gedragen zoals een christen waardig is en dat we dus ook op die manier het jongerenwerk organiseren. Bij waardig hoort ook respectvol; voor andere mensen, voor onze omgeving, en dat we ons kunnen onderwerpen aan overheid en ander gezag. Door jezelf de vraag te stellen: ‘past dit voor een christen?’ word je oplettend. Je ontwikkelt een zintuig voor wat goed en juist is in de vele details van het leven, waar je elke keer zelf kunt kiezen hoe je je gedraagt. Een simpel voorbeeld hiervan is dat het natuurlijk niet past om – als je een leuke avond hebt afgesloten bij de Mac Donalds – met een hoop kabaal door een woonwijk te gaan en zwerfvuil achter te laten. Toch moet je hier – zeker als je jong bent – wel oog voor krijgen.
Kåre J. Smith schrijft in de uitnodiging voor onze conferenties iets aan de ouders, wat wij ons allemaal ter harte kunnen nemen:
‘Neem je verantwoordelijkheid, zodat niet, direct of indirect, door jouw gebrekkige oplettendheid een ongezonde cultuur de kans krijgt zich te ontwikkelen onder de kinderen of de jeugd, wat niet tot zegen is voor henzelf en anderen.’
Een veilig klimaat
Met een veilig klimaat bedoelen we fysieke, sociale en geestelijke veiligheid. Jongeren zijn voor een activiteit in jouw gemeente aan jou toevertrouwd. Hoe belangrijk is het dan om je te realiseren hoe waardevol zij zijn en je verantwoordelijk te voelen voor de invloed die jij op dat moment hebt.
In dit werk moet er altijd focus zijn op fysieke veiligheid: o.a. veiligheid in het verkeer en veiligheid bij activiteiten (die geschikt moeten zijn voor de doelgroep).
Sociale veiligheid gaat onder andere over het bijdragen aan een positief zelfbeeld. Iedereen moet zich gewaardeerd weten. En die veiligheid gaat ook over goede grenzen. Tijdens activiteiten in regie van de gemeente gebruiken we bijvoorbeeld geen alcohol. Maar ook veilige voorbeelden in de privé sfeer dragen bij aan een veilig klimaat.
En houd je ogen open als je zaken opmerkt die niet kloppen. We hebben deze avond gewezen op het Protocol Kindermishandeling dat in samenwerking met het Advies en Meldpunt Kindermishandeling is opgesteld. Zelf hoef je geen conclusies te trekken, maar het is wel heel goed om gericht iets te doen met signalen die een ‘niet pluis gevoel’ geven.
Geestelijke veiligheid ligt in het verlengde van wat hiervoor staat en vormt de basis voor een veilig klimaat. Door bijvoorbeeld egoïsme en onverschilligheid komt er een onveilige sfeer die we absoluut niet willen. En geestelijke veiligheid ligt ook heel sterk in de eenheid van de leiding onderling. Dat geeft rust en vertrouwen bij de jongeren.
Samenwerken en openheid
Vaak zijn de jeugdwerkers die zich als begeleiding inzetten voor jongeren maar net iets ouder dan de groep die ze begeleiden. Daardoor is het voor hen niet moeilijk aan te sluiten bij de belevingswereld van de doelgroep. Maar omdat zij zelf nog onervaren zijn, hebben zij wel goede ondersteuning nodig van de leeftijdsgroep boven hen en aansturing van volwassenen in de gemeente, die visie hebben voor het werken met jongeren. Het kan voor de vrijwilligers onnodig moeilijk of zwaar worden, als ze niet genoeg samenwerken en afstemmen met bijvoorbeeld de leiding van de gemeente. Het blijkt vaak dat mensen die open zijn en praten over wat hen bezighoudt, veel eerder ook zelf de nodige hulp krijgen.
Als je doelgericht werkt, zie je niet altijd meteen de vruchten, maar het is zo enorm de moeite waard om je in te zetten als vrijwilliger in het jongerenwerk, zowel voor jezelf als voor de jongeren voor wie jij je inzet.
